کافی است تا این روزها در شبکههای اجتماعی هشتگ سیل را جستجو کنید تا به انواع پستهای کاربران فضای مجازی درباره سیلهای چند روز اخیر دست پیدا کنید. از دولتمردان گرفته تا سلبریتیها و شهروندان عادی که هر یک به نوبهای قصد دارند تا گرهای از مشکلات سیل زدگان را باز کنند. در بین این حجم از نوشتههای منتشر شده درباره سیل، هم کمکهای مردمی به چشم میخورد و هم ویدئوها و تصاویری از مناطق سیل زده که به سرعت در بین کاربران دست به دست میچرخد. تمامی این کاربران در شبکههای اجتماعی فیلتر شده و نشده مشغول به فعالیت هستند و بسیاری از استارت آپهای ایرانی نظیر اسنپ هم به همراهی سیل زدگان شتافتند.
خود کاربران نیز بیکار ننشسته و از بسترهای مختلفی که در اختیار دارند شروع به اطلاع رسانی و به انجام اقداماتی مهم پیرامون حل مشکل سیل زدگان دست زدهاند. به عنوان مثال کاربران سایت دیوار در این پلتفرم به انتشار آگهیهایی پرداختند که در آن امکان اسکان رایگان و یا دیگر خدماتی که از دست هر یک از کاربران برای سیل زدگان برمیآید به چشم میخورد. بسیاری از افراد نیز در توییتر خود شروع به پخش و انتشار توییتهایی در این باره کردهاند و آدرس و شماره تلفن افراد خیری که میخواهند مرهمی بر این زخم بزرگ باشند را به اشتراک میگذارند؛ یکی به رایگان موبایل آب خورده مردم را تعمیر میکند و یکی چند صد پرس غذای رایگان در اختیار سیل زدگان قرار میدهد.
مثل حادثه زلزله کرمانشاه، وزیر ارتباطات از اولین دولتمردانی بود که نسبت به حادثه سیل واکنشات مختلفی داشت. او در این پست اینستاگرامی همه را دعوت کرده تا فقط هشتگ نزنند و کمک واقعی کنند.
در تماس با آگهیهایی که منتشر شدهاند، به صحت و سقم آنها اطمینان یافتم و یکی از این افراد به اسم حمید به دیجیاتو گفت: «تنها کاری که از دست من و خانوادهام بر میآید پناه دادن به مسافرین است. خودمان هم میدانیم که این موضوع چندان ایمن نیست و معلوم نیست کی را به خانه خودمان راه میدهیم، اما الان تا جای امکان سعی میکنیم که سریع این مسائل را بسنجیم.»
کاربر توییتری دیگری نیز درباره سلسله توییتهایی که درباره کمکهای مردمی منتشر میکند به دیجیاتو میگوید: «من ایران نیستم اما دوستانم این پیامها را برای من میفرستند و افراد معتمدی هستند. تصور نمیکنم این آگهیها جعلی و یا سودجویانه باشد اما آگهیهایی که درباره شماره حساب و این مسائل است را فاکتور گرفتم و منتشر نمیکنم.»
انتشار ویدئوهای مهلک از حوادث سیل در نقاط کشور در فضای مجازی باعث شد که مردم به عمق فاجعه پی ببرند و بیشتر و بیشتر مایل باشند که به هموطنان سیل زده خود کمک کنند
این کاربر کار درستی انجام داده چرا که در روزهای اخیر بیش از ۶۰ حساب بانکی کمک به سیل زدگان مسدود شده ومعاون دادستانی کشور، جواد جاوید نیا تاکید کرده که هیچ شخص و سلبریتی حساب بانکی باز نکند چرا که با آن برخورد میشود و حساب مسدود میشود. این کاربر توییتری به دیجیاتو گفت: «در شرایطی که کمکهای مردمی دولتی باید از بوروکراسی اداری رد بشود، این اقدام را چندان منطقی نمیدانم ولیکن احتمالا حادثه زلزله سال گذشته نتایجی داشته که مقامات قضایی بهتر از آنها آگاه هستند. در هر حال در توییتر و گروههای تلگرامی، ما خودمان به صورت خودجوش کمکهایی جمع کردیم.»
یک کاربر اینستاگرامی که نویسنده نسبتا شناخته شدهای نیز هست، در گفتگو با دیجیاتو میگوید که او و گروهش در سرتاسر شهرشان، مشهد، حضورا پیش کاربران رفته و از آنها اقلام مورد نیاز سیل زدگان را تهیه کرده و برای استانهای حادثه دیده میفرستند:
«از اینستاگرام که از نظر من تنها بستر فیلتر نشده و پرمخاطب است استفاده کردم و توانستهام تا به امروز چندین وانت جنسهای ضروری برای سیل زدگان بفرستم. اگر این صفحه و مخاطبین را نداشتم، قطعا پیدا کردن این حجم از کمکها نشدنی بود.»
دبیر شورای اطلاعرسانی دولت در توییتی تاکید کرد اگر فیلترینگ مانع نمیشد، تلگرام و توییتر نقشی موثرتر در امداد رسانی ایفا میکردند.
این نویسنده که نخواست نامش ذکر شود تاکید کرد که بسیاری از دوستانش و سلبریتیهایی که میشناسد بدون باز کردن شماره حساب، کمکهای مردمی را شخصا از مردم تحویل گرفتهاند و آن را برای سیل زدگان فرستادهاند: «من و برخی دیگر از افراد معتقدیم که حضورمان در این مکانها کار امداد رسانی را به اختلال میرساند. فارغ از اینکه این نظریهمان تا چه اندازه درست و غلط است، سعی کردیم با شبکههای مجازی که در اختیار داریم و انبوه مخاطبینی که با ما از همین بسترها در ارتباط هستند، کمکهایی را مهیا کرده و حداقل وظیفه انسانی خود در برابر سیل زدگان را انجام دهیم.»
گفتنیست در سال ۱۳۹۶ نیز همزمان با وقوع زلزله کرمانشاه، سلبریتیها و شرکتها و استارت آپهای گوناگونی در زمینههای گوناگون کمک رسانی کرده و سعی کردند حلال برخی مشکلات باشند. حوادث امسال اما درست مصادف با تعطیلات نوروزی عید بود و با اینکه این کمکها کمی دیرتر صورت گرفت ولیکن شبکههای اجتماعی و کاربران نشان دادند که در هر زمان و شرایطی حواسشان به مردم است و مسئولیتهای شهروندی خود را فراموش نکردهاند. گفتنیست سیل و سیلاب از روزهای آغازین فروردین ماه سال جدید در نقاط مختلفی از کشور رخ داده و همچنان در برخی از این مناطق ادامه دارد.